Σε μια υπόθεση
υιοθεσίας, όπου οι φυσικοί γονείς διεκδικούν μετά από επτά χρόνια
από τους θετούς, την επιστροφή του υιοθετημένου παιδιού τους, η ζωή
όλων αναστατώνεται και αναπόφευκτα δημιουργούνται προβλήματα και
δυσαρέσκειες. Παράλληλα όμως παρουσιάζονται και αντίστοιχες ευκαιρίες,
για να γνωρίσει ο καθένας καλύτερα τον εαυτό του και να αντιληφθεί,
πως τίποτα στη ζωή δεν είναι δεδομένο.
H ταινία,
σκηνοθετημένη από τον Jon Gunn και βασισμένη σε μυθιστόρημα της Karen Kingsbury, κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον
του θεατή, εστιάζοντας στους χαρακτήρες των δυο ζευγαριών γονέων
που ζουν σε εντελώς διαφορετικούς κόσμους.
Όσο ανόμοιες
κι αν είναι όμως οι συνθήκες της ζωής τους, οι ελπίδες, τα όνειρα και
οι ενέργειες τους επικεντρώνονται στον ίδιο στόχο.
Ο Τζακ Κάμπελ [Cole Hauser] με τη γυναίκα του Μόλλυ
[Kate Levering] και τον γιο τους Τζόι
[Maxwell Perry Cotton],
αποτελούν μια ευτυχισμένη οικογένεια. Το παιδί μεγαλώνει σε ένα
περιβάλλον υγείας, χαράς και ευημερίας.
Η Μόλυ, είναι μια
μητέρα ιδιαίτερα δοτική και τρυφερή στην αγάπη της.
Ο Τζακ, ένα «ιδανικό»
πρότυπο πατέρα, με σωστή συμπεριφορά απέναντι στο γιο του και με
την αυτοπεποίθηση που του παρέχει η οικονομική του άνεση. Η άνεση
αυτή τον κάνει να υποτιμά κάποτε τα αισθήματα και τις προθέσεις των
λιγότερο προνομιούχων από κείνον, έχει την τιμιότητα όμως όταν
αντιληφθεί τα λάθη του, να ζητήσει συγγνώμη και την οξυδέρκεια, να διδάξει
με απλότητα στο γιο του κάποιες βασικές αλήθειες της ζωής, που θα αποκαταστήσουν
την ψυχολογική του ισορροπία.
Ξαφνικά παρουσιάζεται
μια διαφορετική εκδοχή στη ζωής τους.
Ο Τζόι που είναι
το υιοθετημένο παιδί, με απόφαση του Δικαστηρίου θα πρέπει να αποδοθεί
στους Πόρτερ, τους φυσικούς γονείς του. Η υιοθεσία θεωρήθηκε άκυρη,
γιατί ο πατέρας του παιδιού δεν ήταν ενήμερος των ενεργειών της συζύγου
του. Όλα ξεκίνησαν όταν η μητέρα του, τον έφερε απελπισμένη στον κόσμο,
ενώ ο αλκοολικός άνδρας της βρισκόταν ήδη στη φυλακή για επτά χρόνια,
μετά από δική της καταγγελία για βιαιοπραγία.
Η ευτυχία φυσικά,
ποτέ δεν είναι σταθερή στον κόσμο μας και τίποτα δεν εξαρτάται μόνο
από τις δυνατότητες μας.
Η ένταση έχει
τη δική της έκφραση. Οι διαπροσωπικές σχέσεις επηρεάζονται και οι
αντιδράσεις ακολουθούν ανεξέλεγκτες δυναμικές, όταν θίγονται τα
αισθήματα και παρακάμπτονται οι επιθυμίες.
Η ιδιομορφία
των χαρακτήρων, εξαντλείται μέσα στην ίδια τη ζωή, που με τους δικούς
της ρυθμούς συμπαρασύρει τις προθέσεις και τους σχεδιασμούς. Ωστόσο
παραμένει σταθερή στη συνείδηση όλων και κοινή αξία, η αγάπη για
το παιδί, που η παρουσία του είχε
γεμίσει με φως τη ζωή των θετών γονιών του και η απουσία του, με προσδοκία
τη ζωή των φυσικών του γονιών.
Η αγάπη όμως
βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα και εκφράζεται επίσης διαφορετικά.
Ο μικρός Τζόι θα είναι ο τελικός αποδέκτης. Ένας αποδέκτης, που σαν
ελεύθερη προσωπικότητα έχει κι αυτός τα δικά του αισθήματα Αν και
φαινομενικά τίποτα δεν εξαρτάται από κείνον, ίσως είναι αυτός που
θα δώσει την τελική λύση, με την εμπιστοσύνη της αθωότητας του.
Ο Τζόι πρέπει να
κάνει τρεις εβδομαδιαίες επισκέψεις προσαρμογής στους φυσικούς του
γονείς, με τη συνοδεία και εποπτεία Κοινωνικής Λειτουργού, προτού
μάθει την αλήθεια. Οι υποχρεωτικές αυτές επισκέψεις σε μια «φιλική
οικογένεια», μακριά από τους δικούς του, είναι για το παιδί και ακατανόητες
και σκληρές. Ο Νόμος ωστόσο, έχει τη δική του λογική.
Ο Ριπ Πόρτερ [Parry
Pepper], βγαίνοντας από τη φυλακή, είχε πάρει την απόφαση να αλλάξει
ζωή. Όταν μαθαίνει την ύπαρξη του Τζόι, η απόφαση του εδραιώνεται.
Από την πρώτη συνάντηση μαζί του, χτίζει βήμα-βήμα μεταξύ τους μια φιλική
σχέση εμπιστοσύνης, ενώ όμως όλα πηγαίνουν καλά, η ικανοποίηση που
αντλεί από το καινούργιο του πρόσωπο, αμβλύνει την εγρήγορση του και
το στρες του εγχειρήματος του, μειώνει τις αντιστάσεις του. Η αυτοπεποίθηση
του κλονίζεται. Πάντα βρίσκεται μια αφορμή. Μπορεί να ήταν τα εκατομμύρια
δολάρια που του πρόσφερε ο Κάμπελ, για να παραιτηθεί από τη διεκδίκηση
του παιδιού. Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε άλλο.
Η συναισθηματική
αστάθεια που παραμένει ακάλυπτη, ακόμα κι όταν η εξάρτηση φαίνεται
πως έχει ξεπεραστεί, απλώς περιμένει την ευκαιρία της. Μόλις αυτή
υπάρξει, ξυπνά αιφνίδια η επιτακτική ανάγκη για φυγή και η τυφλή επιστροφή
στη γνώριμη συνήθεια, είναι η μόνη διέξοδος. Όλες οι αποφάσεις παραμερίζονται,
η σωματική μνήμη επανέρχεται πανίσχυρη και η επιθυμία γίνεται
πιεστική. Το εσωτερικό κενό, καταπίνει το θύμα του χωρίς οίκτο και
δισταγμό. Το μονοπάτι της αυτοκαταστροφής είναι οικείο. Λήθη, απόσυρση,
ηδονική χαλάρωση από την ένταση και δαιμονική αίσθηση αυτάρκειας.
Πως μπορεί κανείς να ξεφύγει από έναν τέτοιο κλοιό αβοήθητος;
Το πάθος πολεμιέται με ισχυρή βούληση, σθένος κι επιμονή, αλλά νικιέται οριστικά μόνο με τη βοήθεια του Θεού. Γιατί μόνο Εκείνος, μπορεί καλύψει το κενό της έλλειψης Του.
Το πάθος πολεμιέται με ισχυρή βούληση, σθένος κι επιμονή, αλλά νικιέται οριστικά μόνο με τη βοήθεια του Θεού. Γιατί μόνο Εκείνος, μπορεί καλύψει το κενό της έλλειψης Του.
Το ενέργεια του
αλκοόλ μεταφέρει τον Ριπ επτά χρόνια πίσω, στην ίδια ομίχλη μιζέριας
κι εγωισμού, που τον είχε οδηγήσει στη φυλακή. Ο αλαζονικός εαυτός
του αναβιώνει και θολωμένος διεκδικεί άμεσα, όσα πιστεύει πως δικαιούται
και έχει στερηθεί. Ο μικρός Τζόι παίρνει μια γεύση αδικαιολόγητα
βίαιης συμπεριφοράς, που τον αναδιπλώνει στον εαυτό του.
Η Γουέντι Πόρτερ
[Mira Sorvino – Όσκαρ β' Γυναικείου Ρόλου στο
Mighty Aphrodite, 1995], βλέπει το παιδί της αποτραβηγμένο,
δυστυχισμένο κι εγκλωβισμένο σε μια δίνη, αδύναμο να αντιδράσει.
Τι παρηγοριά μπορεί να του δώσει, πως μπορεί να το πλησιάσει μετά από
τόσα χρόνια απουσίας; Αυθόρμητα του προσφέρει μια μικρή διέξοδο,
μια προοπτική απελευθέρωσης. Κόβει και του δίνει μια πικραλίδα,
για να κάμει μια ευχή σκορπίζοντας την. Τον παρακολουθεί ήρεμη, γνωρίζοντας
καλά ποια θα είναι η ευχή του. Είναι η κεντρική σκηνή όλου του έργου.
Συνήθως, η αλήθεια
βρίσκεται βαθύτερα από την επιφάνεια της πρώτης εντύπωσης. Η νοερή
ευχή του Τζόι, μπορεί να θεωρηθεί σαν δεισιδαιμονία ή σαν ένα απλό
παιχνίδι. Και αν η ευχή τελικά πραγματοποιηθεί, να αποδοθεί στην «τύχη»
ή να χαρακτηριστεί σαν «σύμπτωση». Όμως η ευχή που βγαίνει μέσα από τα
βάθη μιας αγνής καρδιάς, είναι πίστη και η πίστη είναι η δύναμη της πραγμάτωσης.
Η «απόλυτη αυτή στιγμή» ήταν γεμάτη από αγάπη, αγάπη που άγγιζε τα
όρια της θυσίας και όπου υπάρχει τέτοια αγάπη, είναι αισθητή η παρουσία
του Θεού.
Όλα τώρα θα ακολουθήσουν
ένα νέο δρόμο. Οι Κάμπελ αποφασίζουν να πάρουν την υπόθεση στα χέρια
τους, αλλά θα καταλάβουν σύντομα πως είναι μάταιο να εκβιάζουν τις καταστάσεις.
Οι Πόρτερ θα εκτιμήσουν με καθαρότερο βλέμμα τα γεγονότα και θα ξεκινήσουν
πάλι τη ζωή τους, με σταθερότερες βάσεις.
Όταν μετέχουμε
στη ζωή χωρίς έπαρση, τότε όλα γίνονται απλά και αυτονόητα. Παύουμε
να ψάχνουμε για λύσεις στα προβλήματα μας, όταν πάψουμε να τα βλέπουμε
σαν ανεπιθύμητες καταστάσεις και αποσύρουμε την αγωνία μας απ’
αυτά. Η εμπιστοσύνη στον Θεό και η αποδοχή των δώρων του, είτε τα κατανοούμε
είτε όχι, θα γεμίσουν το κενό της καρδιάς μας.
Χωρίς να γίνεται
σε όλη τη διάρκεια της ταινίας καμία άμεση αναφορά στον Θεό, είναι
διάχυτη μια αίσθηση πληρότητας, που τεκμηριώνεται κλιμακωτά με
την εξέλιξη του έργου και ολοκληρώνεται στη συνείδηση του θεατή, όταν
όλες οι επιμέρους σκηνές θα πάρουν τη συγκεκριμένη θέση τους στο σκηνοθετικό
παζλ και θα το συμπληρώσουν αρμονικά. Άλλωστε είναι χαρακτηριστικό
των θεϊκών ενεργειών και επεμβάσεων, η αθόρυβη και ήρεμη ανατροπή
των λογικών και διαφαινόμενων προοπτικών, τόσο που όποιος δεν έχει
την ευαισθησία να βλέπει την καρδιά των πραγμάτων, χάνει την ουσία της
πραγματικότητας. Ο θεατής χωρίς καμιά προτροπή, αφήνεται ανεπηρέαστος
να αποκομίσει ό,τι μπορεί από την ιστορία αυτή.
Η Κοινωνική
Λειτουργός κυρία Μπόουερ, δίνει στο έργο μια αισιόδοξη πινελιά,
με τον γεμάτο ανθρωπιά επαγγελματισμό της, που εξευγενίζει την έννοια
του καθήκοντος. Σαν καταλύτης εξομαλύνει τις αντίξοες καταστάσεις
και μετατρέπει σε πράξη τις ευχές και σε γέφυρες τις αντιθέσεις.
Η αδελφή της Μόλυ
Κάμπελ, Μπεθ και ο σύζυγος της Μπιλ συμπληρώνουν τις χαρακτηριολογικές
αντιθέσεις των ζευγαριών της ταινίας. Ο Μπιλ, επιφανειακά αδιάφορος,
εκπέμπει σταθερότητα, καλοσύνη και κατανόηση, ενώ η Μπεθ, μέσα από
ένα στενό θρησκευτικό οπτικό πεδίο, ερμηνεύει το θέλημα του Θεού
και θεωρεί καθήκον της να επέμβει στις εξελίξεις. Μπορεί όμως κανείς
να εικάζει τα σχέδια του Θεού και να προδικάζει το μέλλον; Είναι δυνατόν
να γίνουν αντιληπτοί από τον άνθρωπο, οι τρόποι που ενεργεί ο Θεός;
Ενώ είναι ακατάληπτος
στη ουσία Του, την ίδια στιγμή είναι απλός και προσηνής, προσφερόμενος
στην ελάχιστη ειλικρινή μας επίκληση. Διευθετεί τα πάντα κατά την
οικονομία Του, αντιμετωπίζει με άπειρη υπομονή και επιείκεια την
επιπολαιότητα των παιδιών Του και βέβαια, βρίσκεται παντού. Ο μικρός
Τζόι, Τον συνάντησε στην καρδιά της δαντελωτής πικραλίδας. Με ένα
φύσημα τη σκόρπισε σαν σκόνη στον αέρα μαζί με τις αντίξοες δυνάμεις
και η τρομαγμένη ανάσα του με την ευχή του, άγγιξαν τον Θεό που κρυβόταν
κι εκεί, στο μικρό, εύθραυστο κι ανεκτίμητο αυτό δώρο της πονεμένης
μητέρας του και όλα πήραν τη θέση που έπρεπε στη ζωή του.
Μ. Ψ.