Πολλές
φορές οι ταινίες του Hollywood φαντάζουν εμπορικές και εύπεπτες, ωστόσο η μεγάλη
βιομηχανία θεάματος έχει δυνατότητες άφταστες όταν ξεκινήσει
από μια καλή ιδέα… Αυτό ίσχυσε, θεωρούμε, και με την βραβευμένη ταινία The Butler (2013) του Lee Daniels. Το έργο εμπνέεται από την πραγματική
ιστορία του Eugene Allen
(1919-2010), ενός μαύρου μπάτλερ ο οποίος είχε υπηρετήσει οκτώ προέδρους κατά
την τριακοντατετραετή του υπηρεσία στον Λευκό Οίκο. Ξεκινώντας από
το γεγονός, πλάστηκε ένας ολόκληρος κόσμος που μας μυεί στην πραγματικότητα
των μαύρων στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τον προηγούμενο αιώνα. Πλειάδα
εξαιρετικών ηθοποιών (Τζέιν Φόντα, Κούμπα Γκούντινγκ Τζούνιορ, Βανέσα
Ρεντγκρέιβ, Ρόμπιν Γουίλιαμς, Ντέιβιντ Ογιέλογιο, αλλά και οι Όπρα
Γουίνφρεϊ, Λένι Κράβιτζ και η Μαράια Κάρεϊ) επιστρατεύτηκαν, σαρανταένας
παραγωγοί ένωσαν τις δυνάμεις τους.
Ο
εξαιρετικός Φόρεστ Γουίτακερ στον ομώνυμο πρωταγωνιστικό ρόλο
του – ελληνιστί - αρχιθαλαμηπόλου, αφηγείται τη ζωή του Cecil Gaines
από τα πρώτα του χρόνια σε μια φυτεία βαμβακιού στο Νότο ως και την τίμησή
του στον Λευκό Οίκο από τον Μπαράκ Ομπάμα το 2008. Μέσα από τη ζωή του
ίδιου και της οικογένειάς του, όπως αυτή αναπλάθεται κινηματογραφικά,
βλέπουμε το βάθος των φυλετικών διακρίσεων στην Υπερδύναμη, τις απόπειρες
αντίστασης από τους μαύρους και υποψιαζόμαστε για την στάση των οκτώ
προέδρων, από τον Τρούμαν ως τον Ρ. Ρίγκαν. Στο κήρυγμα του Μάρτιν Λούθερ
Κινγκ, το κίνημα των «Επιβατών της Ελευθερίας», το κόμμα των Μαύρων Πανθήρων
και τον Μάλκολμ Χ, η μυθοπλασία συμπλέκεται με αυθεντικά στιγμιότυπα,
ενώ δεν λείπει η αναφορά στην Κου Κλουξ Κλαν, το Βιετνάμ και το Απαρτχάιντ.
Έχει
ενδιαφέρον πώς κάποιοι εγχώριοι σινεκριτικοί (;) την κατακεραύνωσαν ως «υπερφίαλο
δράμα των μεγάλων μηνυμάτων» ή «μελοδραματική και αρκετά σχηματική».
Μπορεί να μην αλλάζει τον κόσμο αλλά αξίζει να την προσέξουμε όχι μόνο
για τις καλλιτεχνικές της αρετές αλλά και ως αφορμή για στοχασμό. Αρκετοί
από εμάς, κλεισμένοι στον μικρόκοσμό μας ή στο κεκτημένο παρόν, δεν έχουμε
ιδέα τι σήμαινε να είσαι μαύρος στην Αμερική ή τι συμβόλισε για εκείνους
η εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα στην προεδρεία… Πώς θα αντιδρούσαμε αν ζούσαμε
εκεί, έτσι, τότε; Το μίσος αποτελεί λύση; Το να υπηρετείς τους λευκούς
είναι από μόνο του ταπεινωτικό; Τι λυτρώνει στη ζωή; Η ταινία παίρνει
θέση, έντιμη, περιγράφει ένα ωραίο ταξίδι ζωής και μας υποψιάζει.
Ε.Κ.